Κόντρα στην αναβλητικότητα

Καλή Χρονιά!

Η αρχή κάθε νέου έτους είναι πάντα η καλύτερη περίοδος για αποφάσεις που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα, την υγεία μας και τη σχέση μας με τους αγαπημένους μας. Το δικό μου φετεινό στοίχημα είναι η καταπολέμηση της αναβλητικότητας, που κάνει την εμφάνιση της κατά διαστήματα.

Υπάρχουν δύο φιλοσοφίες για τον προγραμματισμό της ημέρας. Αυτή που λέει "Μην αναβάλλετε για αύριο ό,τι μπορείτε να κάνετε σήμερα" και η άλλη, η πιο αισιόδοξη "Δεν μεταθέτω ποτέ για αύριο ό,τι μπορώ να κάνω μεθαύριο" και που σαν φράση τη δανείζομαι απο τον Oscar Wilde. Η πρώτη είναι για αυστηρούς, προγραμματισμένους και η δεύτερη για τους λάτρεις της απόλαυσης στη ζωή, οι οποίοι σίγουρα θα αργήσουν να αποκτήσουν άσπρα μαλλιά. Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι αναβλητικοί είναι στην πραγματικότητα απλοί τεμπέληδες. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι αυτό δεν ισχύει. Θεωρώ, και διορθώστε με αν κάνω λάθος, πως ακόμα και οι φανατικοί οπαδοί του ανελέητα τέλειου προγραμματισμού, κάποια στιγμή πέφτουν στη γλυκειά παγίδα της αναβλητικότητας. Οι πιο δυνατοί επανέρχονται αμέσως, κάνοντας το πρόγραμμα τους πιο σκληρό, για να αναπληρώσουν το χαμένο χρόνο. 

Η πανούργα αναβλητικότητα εμφανίζεται γλυκά, αφού συνήθως μας απαλλάσει προσωρινά από κάποια υποχρέωση, αλλά στο τέλος της ημέρας μας γεμίζει άγχος για την επόμενη. Είναι ο κακός ο λύκος που παραμονεύει μεταμφιεσμένος σε αθώα γιαγιούλα. Τα βράδυ που στριφογυρνάς στο κρεβάτι και αναρωτιέσαι "μήπως έπρεπε να έχω κάνει αυτά τα τηλεφωνήματα αντί να ψάχνω νέους φίλους στο Facebook", ακόμα και τότε τα συναισθήματα και οι σκέψεις είναι ανάμικτες. "Έπρεπε να έκανα σήμερα τα τηλεφωνήματα. Τώρα δεν θα αγχωνόμουν να προλάβω αύριο όλες μου τις δουλειές. Όμως, άνθρωπος είμαι, όχι ρομπότ. Έκανα κακή διαχείριση του χρόνου μου. Αλλά ήταν ατασταλεία ή ανάγκη για ξεκούραση και απλή μετάθεση του χρόνου λίγο πιο πίσω;" Και ο κύκλος επαναλαμβάνεται, ξανά και ξανά, και τότε ο λύκος δείχνει τα κοφτερά του δόντια. Για τον εργαζόμενο από το σπίτι, η αναβλητικότητα έχει ακόμα πιο ύπουλη μορφή. Όταν εργάζεσαι εκτός σπιτιού το εργασιακό περιβάλλον μοιραία σε επαναφέρει σύντομα σε τάξη. Το σπίτι, τα παιδιά, ο σύζυγος σπάνια θα σου θυμίσουν ότι κάτι έχεις αφήσει ατελείωτο για μέρες. Το μόνο που συνήθως στο θυμίζει είναι το σημειωματάριο, που προσπερνάς κάνοντας πως δεν το βλέπεις ή τα post it που απλώς δίνουν ένα ιδαίτερο κίτρινο τόνο στη διακόσμηση του χώρου.

Ανατρέχοντας στις τελευταίες περιπτώσεις που ανέβαλλα κάποια εργασία για άλλη στιγμή, καταλήγω πως οι δικαιολογίες ήταν τουλάχιστον αστείες. "Ας μην πάρω τηλέφωνο τώρα, μάλλον θα μιλάει". "Ας μην αρχίσω σήμερα αυτή τη δουλειά, γιατί θα μου πάρει τρεις μέρες και μεσολαβεί σαββατοκύριακο". "Δουλεύω καλύτερα όταν βρίσκομαι υπό πίεση" κλπ. Ο πραγματικός λόγος είναι σίγουρα πολύ βαθύτερος. Μπορεί να είναι κούραση, μπορεί να είναι απέχθεια για μία συγκεκριμένη εργασία, ή απλά η κακή σχέση με τον χρονικό προγραμματισμό που μας κάνει να νομίζουμε πως όλα τα προλαβαίνουμε. Μπορεί όμως να είναι και πολύ πιο σύνθετοι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ο φόβος της αποτυχίας.

Για την καταπολέμηση της αναβλητικότητας λοιπόν, πρέπει πρώτα από όλα να δουλέψουμε σοβαρά με τον εαυτό μας. Υπάρχουν όμως και διαδεδομένα tips που κυρίως έχουν να κάνουν με την διαχείριση του χρόνου μας.

Ο ρεαλιστικός διαχωρισμός των στόχων μας σε μικρότερους, πιο εφικτούς, με επαρκή χρόνο υλοποίησης για τον κάθε ένα, είναι ένα πρώτο βήμα. Επίσης, ψάξτε για ένα εσωτερικό κίνητρο. Σε εμένα πιάνει το "μετά δε θα έχεις άγχος". Ας μην ξεχνάμε ότι τα συναισθήματα της ενοχής και του άγχους είναι πολλαπλάσια από από την στιγμιαία χαρά που προσφέρει η αναβολή. Αν είναι δύσκολο να βρεθεί εσωτερικό κίνητρο ίσως η ανταμοιβή στον εαυτό μας για την πραγματοποίηση του στόχου φέρει αποτέλεσμα. Επίσης, ένα άλλο χρήσιμο εργαλείο είναι η λογική δέσμευση με την εκάστοτε εργασία, δηλαδή η ηθική υποχρέωση και οι συνεχείς υπενθυμίσεις της.  Tέλος ας μην ενοχοποιούμε τον εαυτό μας με την ταμπέλα του τεμπέλη. Ας θεωρήσουμε ότι πέρασε μία φάση αναβλητικότητας που τώρα αποτελεί κακό παρελθόν. Και τέλος (για να μην ασπρίσουν σύντομα και τα δικά μας τα μαλλιά), αν είναι να αναβάλλουμε μία εργασία, ας γίνει για χάρη κάποιου ή για κάτι που πραγματικά μας ευχαριστεί.

Συμπέρασμα: κόντρα στην αναβλητικότητα σημαίνει ανάλαφρος ύπνος και εσωτερική γαλήνη.

Μια φορά υπάρχουμε, δεν υπάρχει τρόπος να υπάρξουμε δυο φορές και μάλλον δεν θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Κι εσύ που δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά. Και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαίνει απασχολημένος.

Επίκουρος, 341-270 π.Χ., Αρχαίος φιλόσοφος